Willibrordus van de Weide: De stem van de ontkenning

Bestaan atoombommen echt? Een kritische blik op een bizarre ontkenning

Inleiding

De meeste mensen gaan er zonder twijfel van uit: atoombommen bestaan, en ze zijn in 1945 twee keer ingezet tegen Japan, in Hiroshima en Nagasaki. Ik zelf heb gewerkt aan apparatuur die bestand moest zijn tegen een NEMP.  Of te wel een nucleaire elektromagnetische puls.  Geen twijfel hier dus!   Toch bestaat er een kleine maar vasthoudende groep mensen die dit in twijfel trekt. Volgens hen is het hele concept van de atoombom een verzinsel – een angstwapen van propaganda, bedoeld om politieke macht te creëren en massa’s onder controle te houden. Hoe geloofwaardig is zo’n stelling?

Willibrordus van der Weide: De stem van de ontkenning

Een van de opvallendste figuren binnen deze stroming is Willibrordus van der Weide, een Nederlandse YouTube-prediker en zelfverklaard expert op het gebied van nucleaire illusies. In zijn video's, opgenomen in wat vermoedelijk zijn schuurtje of garage is, beweert hij dat atoombommen niet bestaan. Volgens hem is de hele kernwapentechnologie een mythe, gebaseerd op angstpsychologie en Hollywood-effecten.

Zijn studio-achtergrond is veelzeggend: opgehangen aan de muur hangen goedkope Temu-posters van bibliotheken, vermoedelijk aangeschaft voor 5 euro per stuk, bedoeld om een intellectuele sfeer te suggereren. De boeken op de achtergrond zijn geen boeken – het zijn afbeeldingen van boeken. Het beeld van geleerdheid is zorgvuldig geënsceneerd, net als – volgens hem – de atoombom zelf.

Van der Weide voert bovendien de titel "Ing. Willibrordus van der Weide", terwijl hij – voor zover te verifiëren – nooit een Nederlandse HBO opleiding heeft afgerond en dus volgens de Nederlandse wet die titel niet mag gebruiken. De suggestie van academische autoriteit is daarmee niet alleen twijfelachtig, maar ook juridisch dubieus.

Opmerkelijk is ook zijn interviewstijl. Voor elk interview overhandigt hij van tevoren een lijst met vragen aan de interviewer, die zich daaraan moet houden. Tijdens het gesprek zegt hij vervolgens met gespeelde verbazing: “Wat een goede vraag!” – een uitspraak die enigszins aan kracht verliest wanneer je weet dat hij de vraag zelf heeft opgesteld.

Het Bijbels argument

Volgens Van der Weide is het bestaan van atoombommen bovendien in strijd met de Bijbel. Teksten zoals Prediker 1:4 ("De aarde blijft in eeuwigheid") en Genesis 8:22 ("Zolang de aarde bestaat... zullen zaaitijd en oogsttijd niet ophouden") zouden aantonen dat God de schepping beschermt tegen totale vernietiging. Vanuit dit religieuze perspectief is het idee van een wapen dat de aarde kan verwoesten niet alleen absurd, maar ook godslasterlijk.

“In Gods Woord staat duidelijk dat de aarde door Hem gemaakt is en nooit vernietigd zal worden. Dus hoe kunnen mensen dan een wapen maken dat de aarde zou kunnen vernietigen?” 
– Willibrordus van de Weide

Voor gelovigen met een letterlijke interpretatie van de Bijbel is dat een overtuigend argument. Maar het blijft een interpretatie – geen wetenschappelijk bewijs.

Waarom geloven mensen dit?

Net als bij andere complottheorieën speelt achterdocht tegenover overheden en media een grote rol. De schaal van vernietiging door atoombommen is zo extreem, dat het voor sommigen simpelweg onvoorstelbaar lijkt. Religieuze overtuigingen kunnen daarbij een extra filter vormen: als je gelooft dat God de aarde beschermt tegen ultieme ondergang, dan past het idee van een atoombom daar misschien simpelweg niet in.

Daarnaast werkt het idee van “de ultieme leugen” als een soort intellectuele bevrijding: het geeft mensen het gevoel dat ze iets doorzien wat de rest van de wereld niet doorziet.

Wat klopt er wél aan hun kritiek?

Het is waar dat propaganda en beeldvorming een grote rol speelden in de Koude Oorlog. Het is ook waar dat militaire overheden regelmatig dingen verzwijgen, overdrijven of manipuleren. En ja, de dreiging van nucleaire vernietiging werd (en wordt) zeker gebruikt als politiek pressiemiddel.

Maar dat maakt de technologie nog niet fictief.

En wat klopt er níet?

De wetenschappelijke basis van kernsplijting en kernfusie is stevig onderbouwd, en de bouw van kernwapens is in de afgelopen decennia bevestigd door talloze onafhankelijke experts, wetenschappers en overheidsrapporten – wereldwijd. De gevolgen van de bommen op Hiroshima en Nagasaki zijn grondig gedocumenteerd, met overlevenden, medische dossiers en materiële analyses die allemaal samenhangen met kernexplosies.

Toch haalt Willibrordus van der Weide vaak een zogenaamd 'bewijs' aan voor zijn stelling: het feit dat er vandaag de dag weer volop mensen wonen in Hiroshima en Nagasaki. Volgens hem zou dat onmogelijk zijn, omdat straling een kernexplosie langdurig onleefbaar zou maken. Maar deze redenering berust op een hardnekkig misverstand.

Wat hij over het hoofd ziet, is dat de atoombommen boven deze steden als luchtexplosie tot ontploffing werden gebracht – op ongeveer 500 tot 600 meter boven de grond. Daardoor werd de meeste straling verspreid in de atmosfeer en bleef er relatief weinig langdurige radioactiviteit achter op de grond. Binnen enkele jaren was de stralingswaarde in beide steden weer op acceptabele niveaus, wat herbewoning mogelijk maakte. Dat is geen geheim – het is uitgebreid gemeten, gemonitord en historisch gedocumenteerd.

Een ander voorbeeld dat deze fout blootlegt, is een beroemde Amerikaanse nucleaire test in 1957, bekend als de "John"-test (onderdeel van Operation Plumbbob). Daarbij stonden vijf vrijwillige officieren letterlijk onder een kernexplosie op grote hoogte in de Nevada-woestijn, zonder beschermende kleding. Ze overleefden allemaal de test zonder acute schade en hebben – voor zover bekend – nog jarenlang geleefd. Hoewel dit soort experimenten ethisch gezien zeer twijfelachtig was, toont het aan dat niet elke blootstelling aan een nucleaire explosie automatisch leidt tot dodelijke of blijvende stralingsschade – zeker niet bij detonaties op grote hoogte, zoals in Hiroshima en Nagasaki.

De populaire overtuiging dat “een atoombom duizenden jaren alles onleefbaar maakt” is een verwarring met kernrampen zoals Tsjernobyl of Fukushima, waar het om reactorongevallen ging met langdurige, ongecontroleerde stralingslekken – geen gecontroleerde luchtexplosies met beperkte fallout.

Conclusie

De ontkenning van het bestaan van atoombommen – zoals verwoord door Willibrordus van der Weide – combineert wetenschappelijke twijfel, religieuze overtuiging en theatrale zelfpresentatie. Het stelt ons voor een fundamentele vraag: hoe onderscheiden we legitieme kritiek van ongefundeerde ontkenning? In een tijd van deepfakes, misinformatie en groeiend wantrouwen is dat belangrijker dan ooit.