Bestaan
atoombommen echt? Een kritische blik op een bizarre ontkenning
Inleiding
De meeste mensen
gaan er zonder twijfel van uit: atoombommen bestaan, en ze zijn in 1945 twee
keer ingezet tegen Japan, in Hiroshima en Nagasaki. Ik zelf heb gewerkt aan apparatuur
die bestand moest zijn tegen een NEMP. Of te wel een nucleaire elektromagnetische
puls. Geen twijfel hier dus! Toch bestaat er een kleine maar vasthoudende
groep mensen die dit in twijfel trekt. Volgens hen is het hele concept van de
atoombom een verzinsel – een angstwapen van propaganda, bedoeld om politieke
macht te creëren en massa’s onder controle te houden. Hoe geloofwaardig is zo’n
stelling?
Willibrordus van der Weide: De
stem van de ontkenning
Een van de
opvallendste figuren binnen deze stroming is Willibrordus van der Weide, een
Nederlandse YouTube-prediker en zelfverklaard expert op het gebied van
nucleaire illusies. In zijn video's, opgenomen in wat vermoedelijk zijn
schuurtje of garage is, beweert hij dat atoombommen niet bestaan. Volgens hem
is de hele kernwapentechnologie een mythe, gebaseerd op angstpsychologie en
Hollywood-effecten.
Zijn studio-achtergrond is veelzeggend: opgehangen aan de muur hangen goedkope
Temu-posters van bibliotheken, vermoedelijk aangeschaft voor 5 euro per stuk,
bedoeld om een intellectuele sfeer te suggereren. De boeken op de achtergrond
zijn geen boeken – het zijn afbeeldingen van boeken. Het beeld van geleerdheid
is zorgvuldig geënsceneerd, net als – volgens hem – de atoombom zelf.
Van der Weide voert bovendien de titel "Ing. Willibrordus van der Weide", terwijl hij – voor zover te verifiëren – nooit een Nederlandse HBO
opleiding heeft afgerond en dus volgens de Nederlandse wet die titel niet mag
gebruiken. De suggestie van academische autoriteit is daarmee niet alleen
twijfelachtig, maar ook juridisch dubieus.
Opmerkelijk is ook zijn interviewstijl. Voor elk interview overhandigt hij van
tevoren een lijst met vragen aan de interviewer, die zich daaraan moet houden.
Tijdens het gesprek zegt hij vervolgens met gespeelde verbazing: “Wat een goede
vraag!” – een uitspraak die enigszins aan kracht verliest wanneer je weet dat
hij de vraag zelf heeft opgesteld.
Het Bijbels argument
Volgens Van der Weide is het bestaan van atoombommen bovendien in strijd met de Bijbel. Teksten
zoals Prediker 1:4 ("De aarde blijft in eeuwigheid") en Genesis 8:22
("Zolang de aarde bestaat... zullen zaaitijd en oogsttijd niet
ophouden") zouden aantonen dat God de schepping beschermt tegen totale
vernietiging. Vanuit dit religieuze perspectief is het idee van een wapen dat
de aarde kan verwoesten niet alleen absurd, maar ook godslasterlijk.
“In Gods Woord staat duidelijk dat de aarde door Hem gemaakt is en nooit
vernietigd zal worden. Dus hoe kunnen mensen dan een wapen maken dat de aarde
zou kunnen vernietigen?”
– Willibrordus van de Weide
Voor gelovigen met een letterlijke interpretatie van de Bijbel is dat een
overtuigend argument. Maar het blijft een interpretatie – geen wetenschappelijk
bewijs.
Waarom geloven mensen dit?
Net als bij
andere complottheorieën speelt achterdocht tegenover overheden en media een
grote rol. De schaal van vernietiging door atoombommen is zo extreem, dat het
voor sommigen simpelweg onvoorstelbaar lijkt. Religieuze overtuigingen kunnen
daarbij een extra filter vormen: als je gelooft dat God de aarde beschermt
tegen ultieme ondergang, dan past het idee van een atoombom daar misschien
simpelweg niet in.
Daarnaast werkt het idee van “de ultieme leugen” als een soort intellectuele
bevrijding: het geeft mensen het gevoel dat ze iets doorzien wat de rest van de
wereld niet doorziet.
Wat klopt er wél aan hun
kritiek?
Het is waar dat
propaganda en beeldvorming een grote rol speelden in de Koude Oorlog. Het is
ook waar dat militaire overheden regelmatig dingen verzwijgen, overdrijven of
manipuleren. En ja, de dreiging van nucleaire vernietiging werd (en wordt)
zeker gebruikt als politiek pressiemiddel.
Maar dat maakt de technologie nog niet fictief.
En wat klopt er níet?
De
wetenschappelijke basis van kernsplijting en kernfusie is stevig onderbouwd, en
de bouw van kernwapens is in de afgelopen decennia bevestigd door talloze
onafhankelijke experts, wetenschappers en overheidsrapporten – wereldwijd. De
gevolgen van de bommen op Hiroshima en Nagasaki zijn grondig gedocumenteerd,
met overlevenden, medische dossiers en materiële analyses die allemaal
samenhangen met kernexplosies.
Toch haalt Willibrordus van der Weide vaak een zogenaamd 'bewijs' aan voor zijn
stelling: het feit dat er vandaag de dag weer volop mensen wonen in Hiroshima
en Nagasaki. Volgens hem zou dat onmogelijk zijn, omdat straling een
kernexplosie langdurig onleefbaar zou maken. Maar deze redenering berust op een
hardnekkig misverstand.
Wat hij over het hoofd ziet, is dat de atoombommen boven deze steden als
luchtexplosie tot ontploffing werden gebracht – op ongeveer 500 tot 600 meter
boven de grond. Daardoor werd de meeste straling verspreid in de atmosfeer en
bleef er relatief weinig langdurige radioactiviteit achter op de grond. Binnen
enkele jaren was de stralingswaarde in beide steden weer op acceptabele
niveaus, wat herbewoning mogelijk maakte. Dat is geen geheim – het is
uitgebreid gemeten, gemonitord en historisch gedocumenteerd.
Een ander voorbeeld dat deze fout blootlegt, is een beroemde Amerikaanse
nucleaire test in 1957, bekend als de "John"-test (onderdeel van
Operation Plumbbob). Daarbij stonden vijf vrijwillige officieren letterlijk
onder een kernexplosie op grote hoogte in de Nevada-woestijn, zonder
beschermende kleding. Ze overleefden allemaal de test zonder acute schade en
hebben – voor zover bekend – nog jarenlang geleefd. Hoewel dit soort
experimenten ethisch gezien zeer twijfelachtig was, toont het aan dat niet elke
blootstelling aan een nucleaire explosie automatisch leidt tot dodelijke of
blijvende stralingsschade – zeker niet bij detonaties op grote hoogte, zoals in
Hiroshima en Nagasaki.
De populaire overtuiging dat “een atoombom duizenden jaren alles onleefbaar
maakt” is een verwarring met kernrampen zoals Tsjernobyl of Fukushima, waar het
om reactorongevallen ging met langdurige, ongecontroleerde stralingslekken –
geen gecontroleerde luchtexplosies met beperkte fallout.
Conclusie
De ontkenning van
het bestaan van atoombommen – zoals verwoord door Willibrordus van der Weide –
combineert wetenschappelijke twijfel, religieuze overtuiging en theatrale
zelfpresentatie. Het stelt ons voor een fundamentele vraag: hoe onderscheiden
we legitieme kritiek van ongefundeerde ontkenning? In een tijd van deepfakes,
misinformatie en groeiend wantrouwen is dat belangrijker dan ooit.